Quan điểm mới trong dự phòng sinh non

Hiện nay có nhiều quan điểm mới trong điều trị, đặc biệt là sự nhấn mạnh trong dự phòng sinh non, làm sao giảm hẳn tỉ lệ sinh non, giúp cho thai nhi được nuôi dưỡng tốt trong bào thai của người mẹ...

Theo thống kê, cứ 100 trẻ sinh ra và sống được thì có đến 12 trẻ là sinh non. Hậu quả sinh non, trẻ phải đối mặt nhiễm trùng, khả năng thích nghi môi trường sống kém vì cơ thể chưa hoàn thiện.  

Nguyên nhân gây ra trẻ sinh non

Trên 50% các trường hợp chuyển dạ sinh non không biết được lý do. Một số yếu tố có thể gây sinh non:

Do thai kỳ: vỡ ối non, đa thai, đa ối, thai dị dạng.

Do mẹ: bệnh lý của mẹ như: cao huyết áp, viêm đài bể thận, viêm ruột thừa, tử cung dị dạng, hở eo tử cung, tiền căn sinh non, ăn uống kém dinh dưỡng, hút thuốc lá, uống rượu, lao động nặng nhọc quá sức.

Do nhau: nhau tiền đạo, nhau bong non, thiểu năng nhau.

Ngoài ra, các yếu tố có thể gây sinh non, như: mẹ quá trẻ hay quá lớn tuổi, thể trạng gầy < 35kg, bệnh răng hàm mặt, viêm âm đạo, siêu âm có độ dài cổ tử cung ngắn < 25mm, tăng số lượng protein fetal fibronectin trong dịch tiết âm đạo.

• 
• 

Những dấu hiệu

Những dấu hiệu cảnh báo về nguy cơ sinh non:

Cơn co bóp tử cung xảy ra từng cơn, đau thắt ở vùng bụng dưới, xương chậu. Âm đạo ra nhớt hồng, ra máu hoặc dịch nhầy cổ tử cung, rò rỉ nước ối. Một số trường hợp lại bị đau thắt lưng, đau lưng, tiêu chảy. Khám cổ tử cung có hiện tượng xóa mở, đo Moritoring sản khóa xuất hiện cơn gò tử cung với cường độ 40 - 60mmHg. Ngày một gia tăng về cơn đau bụng và cường độ đau.

LỜI KHUYÊN CỦA THẦY THUỐC Sinh non vẫn là một trong những nguyên nhân gây tử vong trong giai đoạn chu sinh, sinh non làm cho gia đình và xã hội tốn kém kinh phí điều trị bệnh tật cho trẻ. Progesteron là một biện pháp dự phòng sinh non có hiệu quả. Sử dụng thuốc corticoids ở bà mẹ mang thai có nguy cơ cao hoặc có triệu chứng dọa sinh non có tuổi thai trên 25 tuần đến 34 tuần thai.

Cách xử trí dấu hiệu sinh non

Khi có một trong các dấu hiệu trên, bà mẹ phải đến ngay các cơ sở y tế để khám và chữa trị. Tại bệnh viện hoặc điều trị ngoại trú, cần phải nằm nghỉ tại giường tuyệt đối để tử cung bớt gò. Dùng những loại thuốc để giảm cơn gò tử cung, có thể có dùng thêm thuốc giúp kích thích trưởng thành phổi thai.

Dự phòng ra sao?

Loại trừ tất cả các nguyên nhân và các yếu tố gây sinh non, đó là quan điểm tốt nhất. Nhưng thực tế một số các nguyên nhân của bệnh lý này là hậu quả gây ra nguyên nhân bệnh lý khác, như: viêm cổ tử cung, viêm âm đạo là nguyên nhân gây ra vỡ ối non, do vậy phải điều trị viêm âm đạo trước thời gian có thai và trong lúc đang mang thai, có như vậy mới dự phòng được không để xảy ra ối vỡ non. Trường hợp hở eo tử cung gây sinh non, vì vậy phải khâu eo tử cung. Cơ thể mẹ gầy, nhẹ cân, cần có chế độ dinh dưỡng tốt và nghỉ ngơi hợp lý, tránh các công việc nặng nhọc, công việc nguy hiểm, hoặc tránh môi trường độc hại. Vệ sinh răng miệng, chữa trị khỏi các bệnh nha chu. Không nên có thai sớm ở tuổi < 18 hoặc quá trễ > 35...

Hiện nay, một số trường hợp sinh non vẫn không tìm ra được nguyên nhân. Vấn đề làm sao cắt được cơn go tử cung, càng sớm càng tốt vì đây là triệu chứng chính thúc đẩy đến sinh non. Progesteron là một nội tiết tố có tác dụng điều hòa hoạt động co bóp cơ tử cung, giảm tổng hợp prostaglandin các cytokine ở màng nhau thai, giảm hiện tượng viêm và tiêu hủy mô đệm ở cổ tử cung và giảm tần số co của cơ tử cung. Chính nhờ vai trò này mà hiện nay Hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ khuyến cáo sử dụng progesteron cho những bà mẹ mang thai có cổ tử cung ngắn, có tiền sử sinh non, và các yếu tố nguy cơ. Liều sử dụng sẽ tùy thuộc vào tuổi thai và chỉ định của bác sĩ sản khoa, cũng như đường dùng thuốc.

 BS.CKII. NGUYỄN HỮU THUẬN